Pragmatisch analysemodel voor beleidsevaluatie
Vierjaarlijks evalueren gemeenten hun beleidsplannen voor het sociale domein. Regelmatig wordt hierbij de keuze gemaakt om dit door een objectieve en onafhankelijke partij plaats te laten vinden. KWIZ is al sinds 1998 gespecialiseerd in onderzoek en informatiemanagement in het sociale domein. We worden dan ook regelmatig ingeschakeld voor beleidsevaluaties. We maken hierbij gebruik van een analysemodel, dat we integraal voor alle onderdelen van het sociale domein kunnen toepassen, maar ook voor de onderliggende deelterreinen.
In dit model combineren we onze onderzoeksexpertise en marketingspecialisme voor doelgroepen benadering met de diverse ICT-tools die we hebben ontwikkeld. Door onze dagelijkse contacten met gemeenten in het hele land staan we met beide benen in de uitvoeringspraktijk van alledag. Ook rekenkamers maken veelvuldig gebruik van onze expertise en pragmatische aanpak. We blikken bij de beleidsevaluatie niet alleen terug, maar kijken vooral ook vooruit. Er zijn in de komende jaren immers genoeg uitdagingen voor gemeenten en hun maatschappelijke partners.
Stappenplan
Vaak hanteren we bij onze beleidsevaluaties een stappenplan, waarin we diverse elementen met elkaar verbinden:
- In eerste instantie analyseren we de omvang en samenstelling van de doelgroepen voor het beleid en het gebruik/ bereik van de diverse voorzieningen voor zorg en ondersteuning. Onze kracht ligt erin dat we door het inzetten van onze pseudonimiseringtool (Cryptor) rechtstreeks informatie vanuit de gemeentelijke én externe registratiebronnen aan elkaar kunnen koppelen; dit gebeurt volledig AVG-proof! Deze cijfers verrijken we vervolgens met data uit openbare bronnen, waarop wij soms bewerkingen uitvoeren om deze cijfers te actualiseren of toe te spitsen op de specifieke gemeentelijke situatie;
- Vervolgens voeren we een analyse uit de wijze waarop het beleid is geformuleerd en de doelstellingen en indicatoren hiervan. Hierbij nemen we het hele spectrum onder de loep van budgettering, organisatie van de uitvoering, communicatie met de doelgroep, afspraken met ketenpartners en ook de wijze van registratie en informatievoorziening richting management bestuur en gemeenteraad. Naast het bestuderen van de diverse rapportages en monitoren houden aanvullende interviews met het bestuur, beleid, uitvoering, financiën en kwaliteitszorg;
- Met het betrekken van de visie van de maatschappelijke partners schetsen we een extra beeld van de praktische uitvoering. Deze partners zijn immers de “extra ogen en oren” van de gemeente. Ze staan dicht bij de burgers en vervullen ook vaak de functie van vertrouwenspersoon. Daarbij hebben ze soms contacten met burgers die nog niet beeld zijn bij de gemeente en kunnen ze als zodanig een belangrijke functie uitoefenen van vroegsignalering en preventie van problemen. Bijkomend voordeel is dat de ketenpartners op deze wijze betrokken worden bij de beleidsontwikkeling, hetgeen het commitment vergroot voor nieuwe beleidsontwikkeling vergroot. Bij de gesprekken met deze organisaties gaat het met name om het in kaart brengen van de trends die deze organisaties bespeuren bij de doelgroepen, het soort beroep dat zij op deze organisaties doen en de bevindingen inzake de samenwerking van de organisaties in het sociale domein in het kader van een meer samenhangende aanpak van de problematiek;
- Last but not least: hoe ervaren de burgers/ cliënten de dienstverlening? Welke voorzieningen kent men, van welke maakt men gebruik en hoe lang gebruikt men deze, hoe is men ermee bekend geraakt met deze regelingen, waarvoor gebruikt men deze voorzieningen, hoe beoordeelt men van de informatievoorziening rondom de voorzieningen? En uiteindelijk: lost de aangeboden ondersteuning ook daadwerkelijk de problemen op? We hanteren diverse onderzoeksmethoden en technieken om de inwoner, inclusief de moeilijk bereikbare inwoners, te betrekken bij het onderzoek.
Toetsingskader
Soms kiezen onze opdrachtgevers ervoor om een toetsingskader op te stellen. We formuleren dan zo’n 20 tal criteria, waarlangs het beleid en de uitvoering worden gelegd. Vaak scoren we deze normen op een schaal van 1 tot 4. Dit geeft een mooie checklist voor wat er goed gaat en waar er mogelijk nog verbeterpunten zijn. Schematisch kan dit er als volgt uitzien:
Van een evaluatie naar een toekomstbestendig nieuw beleid
De crises van de afgelopen jaren (Corona, oorlog in Oekraïne, energiearmoede, inflatie) hebben een zwaar beslag gelegd op de veerkracht en het probleemoplossende vermogen van de gemeenten. Maar ook in de komende jaren zijn er in het sociale domein belangrijke uitdagingen en opgaven. De betaalbaarheid en het aanbieden van een goed sociaal voorzieningenniveau staan onder druk door een toenemende vraag naar zorg vanwege de vergrijzing. Dit tegen de achtergrond van onzekerheden met betrekking tot de nieuwe bekostigingssystematiek voor het gemeentefonds, de voor sommige gemeenten mogelijk nadelige gevolgen met betrekking tot het BUIG budget, personeelstekorten in de zorg en het nieuwe kabinetsbeleid.
Bij onze beleidsevaluaties kijken we niet alleen terug, maar we bieden onze opdrachtgevers vooral ook een (financiële) doorkijk naar de toekomst, waarin we de effecten van vergrijzing, ontgroening, wetgeving en economische ontwikkelingen in kaart brengen. Hiervoor gebruiken we ons model voor kostenprognose in het sociale domein. Op deze manier kunnen onze opdrachtgevers goed onderbouwde keuzes maken om binnen de beperkte financiële kaders de middelen zo effectief en efficiënt mogelijk in te zetten voor die doelgroepen díe de zorg en ondersteuning het hardste nodig hebben.
Vraag een vrijblijvend adviesgesprek aan
Wilt u meer weten over onze aanpak van de beleidsevaluatie?
Financiële analyses
Inzicht krijgen in de (toekomstige) kosten bij nieuwe ontwikkelingen van beleid en vraag naar voorzieningen.
Registratiesystemen
Wij bieden ondersteuning bij het inrichten van het registratiesysteem en het opleveren van managementinformatie voor juiste sturing en verantwoording
Business Intelligence
Business intelligence maakt het verwerken van ruwe gegevens gemakkelijker bij het verzamelen, verwerken en analyseren van grote hoeveelheden gegevens
